Subhi Azal Mirza Yahya and the Azalis

Beklenen kurtarıcı fikri inanç sistemlerinin çoğunda mevcuttur. İslamiyet içerisinde de özellikle Şii anlayışta hâkim olan bu beklenti birçok yeni dini akımın doğmasına sebep olmuştur. Bunlardan biri Babîliktir. Mirza Ali Muhammed’in Şiilerin gelişini bekledikleri kurtarıcıya açılan kapı (Bab) olduğu iddiasıyla Mayıs 1844’te ortaya çıkması Babîliğin başlangıcıdır. Kısa sürede etrafına çok sayıda insan toplamayı başaran Bab gerek söylemlerinden gerekse taraftarlarının saldırgan tutumlarından dolayı Kaçar yöneticilerini rahatsız etmiş ve neticede tutuklanmış idam edilmiştir. Bab, edilmeden önce kendisine ilk tabii olanlardan Yahya adındaki genci vekili olarak ilan etmiştir. Yahya’nın vekilliğine en büyük tepkiyi gösteren kişi kardeşi Hüseyin Her iki grup da karşı tarafı sahtekarlıkla suçlayıp gerçek vekilin kendisi olduğunu iddia ediyordu. Bu çekişme zamanla Babîlere sirayet Babî toplumu üç gruba ayrılmıştır: Bir tarafta Subhi Ezel Yahya’yı haklı görüp onun yanında yer alan “Ezeliler”, bir Bahaullah Ali’yi halkı “Bahailer”, kardeşin kendi çıkarlarına Bab’ı alet ettiğini düşünen kimseye bağlı olmayan “Beyaniler” almıştır. öze olduklarını eden Ezeliler, günümüzde iyimser tahminle beş bin civarında nüfusa sahiptir bunların kısmı İran’da yaşamaktadır. Kendilerine has inanç, ibadet ahlak ilkeleri Ezeliler ilkelerin esaslarını, Bab’a vahyedildiğine inandıkları, “Beyan” kitabından almaktadırlar. Ayrıca tarafından kaleme alınan ona Allah yazdırıldığına inandıkları eserleri “Beyan”ın nevi tefsiri kabul etmekte kutsal saymaktadırlar.